WERELDREIS
Reisvoorbereiding langdurig reizen

Contact | Sitemap | Laatste wijzigingen
Juridische informatie | © 2005 Hans Rossel

1.1. Begrippen en tips

• Bankkaarten : Laat al je bankkaarten vernieuwen een maand voor afreis. De magneetstrip is nogal slijtagegevoelig en het is nogal erg vervelend als je kaart het onderweg begeeft. Controleer ook de geldigheidsdatum van je kaarten. Controleer als ze aangesloten zijn op het internationale Cirrus netwerk.

• VISA -en andere kredietkaarten : vraag ze aan voor je je werk opzegt ! Er wordt immers vaak een uittreksel van je loonfiche gevraagd bij de aanvraag van een kaart. Je loon bepaalt ook hoe hoog je afhaallimiet van de kaart zal liggen. Om het eventueel verlies bij fraude met je VISA-kaart te beperken kies je die afhaallimiet best niet te hoog. Als je de limiet echter te laag legt kun je in de problemen komen bij bijvoorbeeld huur van een auto als de waarborg die je VISA kaart geeft niet meer voldoende is. Controleer ook hoe vlot je bank een eventuele aanvraag tot verhoging/verlaging van die limiet kan behandelen. Een VISA kaart lijkt me echt nog noodzakelijk bovenop een normale bankkaart, vermits je in sommige landen enkel geld uit de muur kunt halen met VISA en niet met een gewone bankkaart (zelfs als die aangesloten is op Cirrus).
• Volmachten : Vraag volmachten aan voor ouders of vrienden die thuis eventuele bankzaken voor je kunnen regelen
• Bankwaarborg : Laat je bank in het Engels een bankwaarborg opstellen. Dit briefje kan in sommige gevallen nuttig zijn, bijvoorbeeld voor aankoop van een moeilijk visum, werken onderweg of openen van een bankrekening onderweg.
• Internetbankieren : Banken proberen hun internetbankieren te beveiligen, wat logisch is. Banken waarvoor je een sleutel moet installeren op de PC alvorens je kunt internetbankieren zijn waardeloos voor onderweg. Gelukkig kun je bij de meeste ook kiezen om te werken zonder sleutel en met een digipass. De digipass is een vervelend rekenmachientje dat je overal moet meezeulen en dat door stof of vocht spoedig defect raakt. Het kost ongeveer 25 euro. Bij Citibank heb je het niet nodig, maar het systeem is daardoor ook een stuk onveiliger. Uiteindelijk vond ik het internetbankieren niet echt noodzakelijk op reis. Mijn ouders melden me immers alle grote afhalingen van mijn rekening via email en gaven me een korte beschrijving van hoeveel er van mijn VISA kaart was afgehaald of stuurden me een scan van het uittreksel door. Voor de hieronder staande fouten die kunnen voorkomen bij het afhalen van geld uit de muurautomaat is het echter misschien wel nuttig onderweg over internetbankieren te beschikken.
• Fouten en problemen bij afhalen van geld uit de muur met kaart: Als de buitenlandse muurautomaat waar je met bankkaart of VISA probeert geld te krijgen uiteindelijk geen geld geeft en meldt dat het systeem tijdelijk onbeschikbaar is of dat je je bank moet contacteren kun je best op je hoede zijn. Ik maakte het reeds tweemaal mee dat het niet ontvangen geld toch van mijn rekening werd afgehaald! Eenmaal ging het om 10.000 roepies (250 euro) die ik in het hoofdkantoor van Citibank New Delhi tevergeefs probeerde uit hun ATM te halen. Ik moest er Citibank zelf om verzoeken het euvel recht te zetten, en na 3 maanden twijfelen stortten ze uiteindelijk het bedrag terug. De tweede keer was in Tunesie, waar de automaat de gevraagde 100 euro ook niet gaf, maar het opnieuw toch van mijn rekening was. Ook deze keer diende ik zelf de fout te melden aan de bank. KBC bank liet me daarop twee bladzijden aangifte invullen, waarin ik als in een politieverhoor de omstandigheden van de "klacht" moest verduidelijken. Het duurde weeral enkele maanden vooraleer ze mijn geld teruggaven. Ticketjes van elke afhaling bijhouden heeft weinig zin. Als er zich een fout voordoet zal het ticketje toch ook fout zijn en het werd mij overigens ook niet gevraagd door de banken bij het aangeven van de fout. Een geschreven en ondertekende aangifte volstond.

• Bank met grote internationale aanwezigheid. Je kunt in de landen waar ze kantoren hebben via de terminal in het kantoor eenvoudig overschrijven tussen rekeningen en geld afhalen alsof je dit thuis bent. Op www.citibank.com kun je nagaan waar deze Citibank Banking Centres voorhanden zijn. De 100 landen waarin ze banken hebben zijn echter bijna uitsluitend Westerse bestemmingen. Omdat deze bestemmingen duur zijn kom je er meestal niet als langdurige reiziger. Daarenboven hoeft je bank eigenlijk niet overal internationaal zelf aanwezig te zijn. Het voornaamste is dat de bankkaarten die ze je geven aangesloten zijn op de voornaamste internationale netwerken als Cirrus en Maestro.
• Geen commissie voor de aankoop van Travellers Cheques. Jammer genoeg kunnen ze enkel hun eigen Citicorp cheques leveren, die buiten de Citibank kantoren zo goed als onbruikbaar zijn. Je kiest veel beter voor de cheques van Thomas Cook en American Express.
• Geen kosten bij de rekenening als er minstens ongeveer 5000euro op staat. Eenmaal je echter onder dit minimumbedrag zakt wordt je rekening een erg dure zaak : 10 euro per maand !
• Geven een Citibank VISA kaart met gratis foto voor meer veiligheid. Hou er rekening mee dat het meer dan een maand duurt vooraleer ze je deze kaart met foto kunnen leveren. Ik was onderweg ook niet tevreden over de service van Citibank voor VISA. Ze konden me enkel een kaart leveren die maar een jaar geldig was vanaf datum van uitgifte, wat erg vervelend is als je langer onderweg bent. Toen ik in India was en uit schrik voor VISA-fraude mijn afhaallimiet wou verlagen, kon mijn Citibank kantoor in Belgie dit niet voor me regelen (ook niet via mijn ouders-volmachthebbers); ik moest zelf een ondertekende brief sturen naar het hoofdbureau van VISA. KBC regelde dit onmiddellijk en zonder problemen voor de VISA kaart (geldig voor 3 jaar) die ik bij hen heb.
• Citiphone 02/626.50.50, hun phone-banking is 24/24, ma-za, bereikbaar in tegenstelling tot de meeste andere Belgische banken die vaste Belgische uren hebben zodat je hen soms in het holst van de nacht (plaatselijke tijd) moet bellen. In verschillende landen is er een gratis 0800 oproepnummer voor Citiphone. Jammer genoeg in geen enkel land dat ik ga bezoeken. Kantoor in Oostende : T 059/56.06.00, F 059/51.42.63.
• Web-banking is mogelijk zonder dat vervelende digipass-rekenmachientje dat je voor andere banken overal moet meesleuren. Wel handig, maar wellicht ook niet zo veilig. Toegang via www.citibank.be.

1.2.2. Fortis

• Fortisbank, klantendienst T 0800/16789 (of 02/518.21.11), F 0800/96336, www.fortisbank.com, info@fortisbank.com, ma-vr 7-22u, za 9-17u,
• Webbanking vanuit het buitenland via een "digipass".

1.2.3. KBC

• Webbanking vanuit het buitenland via een "digipass". Info www.kbc.be.

2.1. Cash wisselen

• Cash dollars of euro's meenemen is uiteraard niet veilig, maar wel noodzakelijk. Alhoewel je met euro´s in bijna alle banken en wisselkantoren terecht kunt, heb je nog steeds dollars nodig. Dollars zijn immers de enige aanvaardde munt voor aankoop van veel visa in plaatselijke ambassades (lokale munt vaak niet aanvaard !) en voor het wisselen in kleine steden of op de zwarte markt in sommige landen. Kleine coupures van 1, 5 en 10 dollar zijn nuttig bij landsgrenzen om een taxichauffeur te betalen die je naar de dichtstbijzijnde stad brengt of na wat afbieden je voor een zo klein mogelijk bedrag te laten oplichten door een grenswisselaar. In bepaalde landen worden travellers cheques, bankkaarten en soms ook euro's enkel maar aanvaard in de hoofdstad, waar je pas na enkele weken terechtkomt als je via een landsgrens binnenkomt.
• Je dollarcollectie aanvullen is in sommige landen een moeilijke zaak, dollars omzetten in plaatselijke munt doen ze met plezier, omgekeerd is niet mogelijk ... Begin dus vroeg genoeg uit te kijken naar nieuwe dollars en wacht niet tot je bijna zonder cash zit, want in het volgende land dat je bezoekt zijn ze misschien niet te krijgen. Op mijn reis waren Turkmenistan en Iran landen waar ik uitsluitend op cash dollars heb geleefd. In Turkmenistan kreeg ik immers vijf keer meer op de zwarte markt dan in de bank en in Iran waren bankkaarten in Travellers Cheques onbruikbaar door de Amerikaanse boycot. Ik had gedurende de hele reis steeds tussen de 500 en de 1000 dollar cash op zak.

2.2. Travellers cheques

Achteraf gezien vond ik travellers cheques tegenwoordig niet meer zo interessant. Bankkaarten beginnen immers echt door te breken in veel landen en waar je TCs kunt wisselen kun je bijna altijd ook cash advance krijgen op je VISA kaart of een ATM vinden. Daarenboven was ik aangenaam verrast door de aansluiting van veel landen (Georgie, Armenie, Uzbekistan, China) op het Cirrus-systeem, waardoor je met gewone bankkaart geld uit de muur kunt halen, wat goedkoper is dan met VISA.

Let op :

• In sommige landen wordt je aankoopbewijs gevraagd. Ik liet het orginele bewijs thuis, zodat mijn ouders het konden faxen of opsturen indien nodig en had daarenboven een vlot toegankelijke gescande versie op het internet gezet op http://briefcase.yahoo.com.
• Zorg dat de handtekening die je op de cheques zet overeenstemt met deze die op je paspoort staat, in sommige banken worden beide vergeleken als extra controle.
• Neem steeds cheques van hoge coupures (100dollar). Sommige banken rekenen immers een commissie per cheque en daarenboven zul je niet zo vaak cheques wisselen. Op sommige plaatsen leveren hogere coupures ook een betere wisselkoers op. Laat het wisselkantoor je uitbetalen in kleinere coupures als je dat wenst.

Voordelen van Travellers Cheques :

• De veiligste manier om geld mee te nemen
• Bij verlies of diefstal krijg je nieuwe. Zorg er ook voor dat je de nummers bijhoudt van welke je al uitgewisseld hebt.

Nadelen van Travellers Cheques :

• TCs zijn niet overal wisselbaar, maar wel in ongeveer alle hoofdsteden
• Ze zijn een stuk omslachtiger te wisselen dan de bankkaarten waarvoor tegenwoordig minstens in elke hoofdstad een Cirrus of VISA ATM machine te vinden is, of een cash advance kan gegeven worden in een bankkantoor.
• Je kunt TCs enkel kopen in je eigen land; onderweg naar een lokaal Thomas Cook kantoor gaan en cheques bijkopen is niet mogelijk. Daarenboven moet je ze persoonlijk ondertekenen. Het is dus niet mogelijk extra cheques te laten aanvragen door ouders en vrienden thuis. Dit betekent dat je op voorhand moet beslissen hoeveel geld je zult omzetten in TCs; een moeilijke keuze. Als je dollarcheques koopt zijn ze ook in zekere zin een risicobelegging, zoals ik aan de lijve mocht ondervinden, zie onder.
• Ik heb geen ervaring met cheques in Euro, maar mijn dollarcheques waren na een jaar reizen behoorlijk gedevalueerd : de dollar was immers 20% gezakt tegenover de euro, waardoor ik met deze ongewilde "belegging" behoorlijk wat geld verloor.
• De commissie is bijna overal 2 tot 3% (meestal zelfde als voor cash advance met VISA kaart). Ook de torenhoge commissies (5 tot 8%) die vroeger in Centraal-Azie gevraagd werden zijn gezakt tot dit percentage. Als de euro stijgt of zakt tegenover de dollar, kun je deze commissie compenseren door voor de juiste valuta te kiezen.
• Ik verloor geen cheques, maar vraag me toch af hoe snel je de cheques kunt terugkrijgen bij verlies of diefstal in een niet-Westers land.

Uitgevers van Travellers Cheques :
Volgende twee uitgevers zijn de belangrijkste, cheques van andere maatschappijen (vb Citibank) zijn wellicht heel moeilijk te wisselen. Ik nam van beide evenveel cheques nadat ik vernomen had dat bepaalde landen slechts één van beide uitgevers zouden aanvaarden. Onderweg heb ik dit echter niet kunnen vaststellen, zodat ik in het vervolg wellicht enkel Thomas Cooks zou meenemen omdat die overal aanvaard werden en een minder "Amerikaans" (en dus neutraler) imago hebben.

• Thomas Cook Travellers Cheques : Informatie T 03/825.31.31, 02/513.28.45, F 02/502.20.19, voor assistance Worldwide collect call bellen naar +44-1733-318950, www.us.thomascook.com
• American Express Travellers Cheques, T 02/676.22.61, kunnen boekje opsturen met alle American Express kantoren in de wereld. Je kunt in het buitenland enkel Travellers Cheques bijkopen via een Amex kredietkaart.

2.3. Bankkaarten en Kredietkaarten

In veel banken kun je "Cash advance" op VISA en andere kredietkaarten krijgen. De commissie kan oplopen tot 5 à 8%. In bijna iedere hoofdstad van Centraal-Azie zou nu één ATM-automaat moeten zijn. Op de meeste plaatsen kan het geld in dollars afgehaald worden, wat een voordeel is.
Voor alle kaarten bij verlies onmiddellijk bellen naar Cardstop : T 070/344.344, F 070/344.355. Citibank heeft een speciaal nummer.
Je kunt opvragen waar er ATMs zijn op http://visaatm.infonow.net/bin/findNow?CLIENT_ID=VISA en www.mastercard.com/cardholderservices/atm

• VISA/Mastercard : Beide kaarten komen van hetzelfde bedrijf. Als je nog geen VISA kaart hebt, of een reserve kaart wil afsluiten bij een andere bank, dan doe je dit best terwijl je nog werkt. Op het toelatingsformulier moet je immers een bron van inkomsten (bijvoorbeeld salaris) specifieren. Zorg ervoor dat je een kaart krijgt die langer dan een jaar geldig is.
• American Express : Heb ik niet genomen omdat ze duurder is dan VISA, minder verspreid is in de landen die ik bezoek en een nogal Amerikaanse inslag heeft die niet in alle moslimlanden even goed overkomt. Alpha Card, T 02/676.21.21 (24/24), 0800/12112, F 02/675.12.48, 2500BF (soms promotie 1500BF), noodnummer Global Assist 02/537.91.25.
• Gewone bankkaart : Bancontact is enkel bruikbaar in Europa. De Cirrus en Maestro opties kunnen ook nuttig zijn buiten Europa in landen waar er voldoende ATMs zijn. De kosten zijn lager dan het afhalen met VISA.

2.4. Geld overschrijven naar het buitenland via de bank

Geld overschijven vanuit een Belgische bank naar het buitenland duurt redelijk lang. Naargelang de bestemming is dit tussen de 1 en de 3 weken vooraleer het geld toekomt. Vraag aan je bank de SWIFT-code om het sneller te laten gaan. Een "dringende SWIFT" is mogelijk, het geld wordt dan door de Belgische bank dezelfde dag nog overgeschreven in plaats van binnen de 3 dagen. Vanaan de Belgische kant gaat het dus snel, maar naargelang bestemming duurt het dan meestal een tweetal weken vooraleer ze het geld innen. Het voordeel is wel dat je het geld in Dollars kunt afhalen in plaats van in plaatselijke munt. Dit is vooral van belang in landen waar er een hoge inflatie of een voordelige zwarte markt is.

• Citibank : Gaat uit van 2-3 weken vooraleer het je het geld effectief ter plaatse kunt afhalen.
• Fortis : Het noodnummer voor dringende overschrijvingen naar het buitenland bestaat niet meer. Ze kunnen een "gewone overschrijving" doen naar het buitenland tegen 50BF kosten en een "dringende overschrijving" tegen 150BF kosten. De meeste kantoren weten met de verwarring van de fusie van niet veel. Ik belde uiteindelijk met de interne dienst die de overschrijvingen doet (02/
• KBC : Dringende SWIFT komt op ongeveer 1500BF kosten. Omdat de vertraging toch veroorzaakt wordt door de buitenlandse bank heeft het dus weinig zin van deze dure oplossing gebruik te maken.

2.5. Geld laten meebrengen door vrienden

Vrienden die je een bezoekje brengen kunnen Travellers Cheques of Dollars meebrengen.

2.6. Geld opsturen met post

De eenvoudigste, maar minst veilige methode is gewoon een pakketje dollars (of beter Travellers Cheques) laten opsturen met een couriersdienst :

• DHL : Heeft enkele mogelijkheden voor veilige expresszendingen en een goede aanwezigheid in de Caucasus en Centraal-Azie; www.dhl.be. Concurrentie : UPS, TNT.
• Diplomatieke post : Het Ministerie van Buitenlandse zaken heeft een eigen couriersdienst tussen de verschillende Belgische ambassades. Het duurt ongeveer een week tegen dat de brief (gratis) geleverd is. In principe wordt de brief een maand bijgehouden in de ambassade van bestemming alvorens teruggestuurd te worden. Je verwittigt wel best de ambassade dat er iets voor jou op komst is. Info 02/5018021, Mr. Allebosch dienst leveringen. Nadeel is dat er in veel voormalige Sovjetrepublieken nog steeds geen Belgische ambassade is.

2.7. Gespecialiseerde instellingen voor het dringend overschrijven van geld

Het voordeel is dat je heel snel (10 min.) je geld hebt en dat ze in enorm veel landen kantoren hebben. Nadeel is dat het duur is en dat je (bijna altijd) uitbetaald wordt in plaatselijke munt.

Western Union www.westernunion.com

• Spreiding : 80.000 kantoren in 135 landen en wat dat betekent werd me tijdens de reis duidelijk, in de meest afgelegen dorpskantoortje vond ik soms zo een Western Union sticker. Veel immigranten sturen immers via deze manier geld naar huis.

• In Belgie : voor alle kantoren bel 0800/99090, bijvoorbeeld Goffin, Petrus & Paulusplein 19, 8400 Oostende, T 059/50.68.28, F 059/80.75.98, ma-za : 10-17u45. Ga best eens met het familielid of vriend die thuis je bankzaken doet kijken in het dichtsbijzijnde kantoor zodat die het principe kent en weet waar hij heenmoet in het geval je dringend om geld vraagt.
• Kosten : in Belgie : 360BF voor bedragen onder de 1500BF, 1110BF voor 12001-15000 BF, 1410BF voor 22501-30000 BF, 2100BF voor 45001-52500BF, 3750BF voor 100000BF (speelt geen rol naar welk land je overschrijft), uitbetaling in locale munt, soms in dollars afhankelijk van land. Als je een VISA/Mastercard bij een Amerikaanse Bank (Citibank), dan vertelt hun website dat het ook mogelijk is om maximaal 500$/maand te overschrijven via internet. Kosten zijn 43$ voor 500$.
• Geld versturen : betaal de gewenste som en de verzendingskosten bij een Western Union agent, vul een formulier in, je ontvangt een bewijs met een identificatienummer voor dit geldtransfer, geld komt binnen enkele minuten aan
• Geld ontvangen : ga naar om het even welk Western Union kantoor in land van bestemming, vul een formulier in , toon identiteitskaart (of paspoort), het geld wordt uitbetaald IN PLAATSELIJKE MUNT

Moneygram www.moneygram.com

• Spreiding : Heeft connecties met Thomas Cook : 35.000 kantoren in 140 landen, ik heb er echter veel minder aangetroffen dan Western Union; lijkt me daarom minder interessant dan WU.
• In Belgie : T 02/51322845 of 03/2262953, bijvoorbeeld Europabank, Alfons Pieterslaan 11, 8400 Oostende, T 059/50.08.67, 9u30-13 en 14u-17u., ma-vr
• Kosten : 900BF voor ongeveer 10.000 BF en 1400 BF voor ongeveer 20.000 BF, 1640 BF tot 37.000, en meer voor hogere bedragen.
• Procedure geld versturen : toon identiteitskaart, vul formulier in, betaal verzendbedrag en Moneygramm verzendingskosten, je ontvangt het Moneygramm referentienummer, bel dit referentienummer door naar de begunstige, geef de begunstigde indien nodig de gegevens van de dichtstbijzijnde Moneygram agent, in theorie komt geld aan binnen de 10min. Volgens het Europabank-kantoor duur het wel tussen een half uur en 2 uur alvorens ze het referentienummer doorgefaxt krijgen. Je gaat dus best een tijdje voor sluitingsuur naar de bank.
• Procedure geld ontvangen : ga naar een Moneygram agent, toon identiteitskaart (of paspoort), geef het referentienummer, vul een formulier in, het geld wordt uitbetaald MEESTAL IN LOCALE VALUTA (= nadeel !)

3.1. Je budget hangt af van een aantal factoren :

• landkeuze : in India en Zuid-Oost Azie kun je makkelijk onder de 10$ per dag blijven, voor China zul je wellicht 15$ per dag nodig hebben en de duurdere accommodatie (vaak 10$ per nacht) in de ex-Sovjetunielanden zorgt ervoor dat hier 20$ nodig is.
• alleen of in koppel reizen : door met twee te reizen kun je de kostprijs van kamer, taxi's en tours delen, waardoor het dagbudget ongeveer 25% lager wordt. Je kunt die "winst" natuurlijk ook omzetten in wat meer luxe door een tweepersoonskamer ipv een dormitory of een douche op de kamer te nemen.
• hoogseizoen en festivals : in veel landen stijgen hotelprijzen in het hoogseizoen of tijdens festivals, vooral in India kan de prijs enorm stijgen met de vraag (bijvoorbeeld het Pushkarfestival).
• uitschieters : elke maand zul je wellicht een uitschieter hebben die direct een grote hap uit je budget opslokt zoals : een visum (50$ zonder uitnodiging, 100$ met), pakketje zenden naar huis (40$ voor 5 kilo), een binnenlandse vlucht (100$), een lange bootreis (50$).

3.2. Budgetverdeling

Voor mij zag de verdeling van het dagbudget tijdens de wereldreis er meestal als volgt uit :

• hotel : 25% (5$), in India en Zuid-Oost Azie kan 1$ volstaan, in de voormalige Sovjetunie betaalde ik vaak 10$
• eten : 25% (5$)
• transport : 25% (5$), als je een aantal dagen ter plaatse blijft kun je dus wat "sparen" om excessieve uitgaven te compenseren
• bezienswaardigheden : 25% (5$), op sommige plaatsen heb ik (net als andere budgetreizigers) het aantal sites en musea die ik bezocht moeten beperken om hierbinnen te blijven.

3.3. Mijn Budget tijdens de wereldreis

• Ik reisde op 20$ per dag (stemde toen ik vertrok overeen met 1000 frank, toen ik terugkwam was dit nog 750 frank ...). Ik maakte geen uitvoerige onkostenberekeningen, maar hield de 20$ steeds in mijn achterhoofd zodat ik op het einde van elke dag wist als ik er boven of eronder zat.
• De uitschieters als een vluchten, pakketjes of visa compenseerde ik door enkele dagen op "halve prijs" te leven. Een visum van 50$ stemde voor mij overeen met 5 dagen op 10$ leven ipv 20$. Ik heb echter daarvoor nooit de buikriem moeten aansnoeren. Ofwel kwam de compensatie door te reizen door een goedkoper land ofwel bleef ik op een mooiere plaats wat langer hangen, waardoor ik bespaarde op transportkosten. Ook voor het beslissen als ik al dan niet voldoende geld had voor een meerdaagse tour/trektocht, bleek de 20$ een heel nuttige richtlijn. En tenslotte kon ik ermee ook heel eenvoudig berekenen voor hoeveel dagen ik nog kon verder reizen vooraleer mijn spaargeld opgebruikt was.