Reizen met digitaal fototoestel
Onderstaande informatie werd opgesteld halverwege 2002 en door de onnavolgbare snelheid van de techniek was ze op dat ogenblik al verouderd, laat staan dat ze nu nog up-to-date zou zijn. De tips verzamelde ik gedurende mijn "wereldreis" waar ik op 6 maanden tijd er in slaagde iets meer dan 4000 foto's te nemen (en ik heb me nog ingehouden...). Ik hoop dat mijn ervaringen nuttig zijn voor jullie.
Mijn toestel
Ik reisde met een Sony DSC-P3, een heel klein en compact toestel waar ik heel tevreden over was. Ik kan iedereen dan ook erg aanbevelen om op een lange reis een digitaal fototoestel mee te nemen. De voordelen zijn enorm en je zult het toestel zeker voldoende kunnen gebruiken om je investering terug te winnen. Tijdens de 6 maanden dat ik het toestel gebruikte (ik kocht het tijdens de reis in Dubai) nam ik meer dan 4000 foto's.
Let op volgende zaken bij de aankoop
- Batterijen : Oplaadbare Li batterijen zijn de beste, het LCD-schermpje van je toestel verbruikt erg veel batterijen zodat bij toestelletjes op 1.5 staafbatterijtjes (zoals bepaalde modellen van Canon) je de batterijen bijna om de 10 foto's mag vervangen ... In veel landen zijn weliswaar erg goedkope staafbatterijen te koop, maar de kwaliteit is vaak zo pover dat zelfs een walkman er extreem vals door speelt.
- Pixels : hoe meer pixels hoe beter, het formaat 1280 x 960 zou echter al voldoende zijn om op postkaartformaat af te drukken en als dia te projecteren. Ik nam alle foto's op 1280 x 960, achteraf kun je er altijd een kleinere copie van maken om via email door te sturen, het omgekeerde is vanzelfsprekend niet mogelijk. Voor enkele foto's waarvan ik zeker wist dat ik een papieren afdruk zou maken of achteraf zou willen een detail uitknippen, koos ik voor de maximale pixelkwaliteit.
- Belichting : Mijn toestelletje had een mogelijkheid waar je de belichting enkel in het midden nam en kon "vasthouden", op die manier kon ik zelf mijn belichting regelen. Bij moeilijker opnames zocht ik met mijn toestel naar een punt waar ik de beste belichting vond en nam de foto daarmee. Anderzijds leverde dit ook heel mooie effecten op bij zijdelingse lichtinval.
- Afspeelmogelijkheden : ik had heel veel aan de mogelijkheid om mijn camera via een kabel op de video-ingang van een televisie aan te sluiten. Het is een schitterende show om bij een gastgezin te tonen wat je allemaal in hun land gezien hebt en hoe de foto's die je samen met de kinderen hebt genomen er op televisie uitzien.
- Filmpjes : met sommige toestelletjes kun je kleine filmpjes opnemen, let op hoe lang je filmpje mag duren (1 MB in behoorlijke websitekwaliteit is ongeveer 15-20 sec in 320x160). Geluid bij de filmpjes lijkt mij een absolute vereiste. Nikon bijvoorbeeld heeft toestelletjes die filmpjes zonder geluid opnemen. Hou er wel rekening mee dat filmpjes op je website je bandbreedte enorm de hoogte in jagen. Op een gratis site mag je vaak niet meer dan 3MB per uur (stemt overeen met 1GB per maand) gebruiken. Drie mensen die 1 filmpje van je bekijken zorgen er dan al voor dat je websiteprovider je site voor enkele uren van het net haalt.
- Lens : zoals ook bij analoge toestellen is de kwaliteit van de lens heel belangrijk. Mijn toestelletje had jammer genoeg een nogal kleine "Sony"-lens, terwijl ik liever een van de oudere of duurdere reeksen had gehad die een meer professionele "Carl Zeiss"-lens hadden.
Je foto's bewaren onderweg
Neem in elk geval je geheugenkaart zo groot mogelijk, ik had er een van 128MB (er bestaan kaarten van 256MB), wat goed is voor een 200tal foto's in 1280x960. Geheugenkaarten zijn klein en het lijkt op het eerste zicht een oplossing er een pak van te kopen, ware het niet dat ze zo duur zijn. Tenzij je veel geld hebt (of de prijzen sterk dalen) zul je moeten uitkijken naar andere oplossingen zoals :
- draagbare harde schijf : Een van de oplossingen is een draagbare harde schijf, waar je bijvoorbeeld 10GB plaats hebt voor foto's en je geheugenkaart telkens kunt ontladen. Probleem is echter dat deze harde schijven erg schokgevoelig zijn; als ze vallen zijn ze kapot en ben je alle foto's kwijt. Niet ideaal om mee te reizen dus.
- opslaan op CD : De beste en goedkoopste oplossing lijkt me om van je foto's in een internetcafe of computerzaak een CD te branden. Let echter op : krassen en stof vernielden een paar honderd van mijn foto's, steek de CD's daarom best in een extra plastic zak die je met tape volledig stofdicht maakt; een copie naar huis sturen is ook een goed idee. Ik moest uiteindelijk bedelen bij de gastgezinnen aan wie ik foto-CD's had geschonken om mij een copie op te sturen en zodoende de verloren foto's te recupereren. Gebruik ook best een nieuwe CD per filmpje zodat je oudere foto's niet verloren zijn als er iets misloopt tijdens het branden van de CD.
- opslaan op het internet : een aantal websites (www.imagestation.com, http://photos.yahoo.com) hebben zich gespecialiseerd in het opslaan van foto's op het internet. Het voornaamste voordeel is dat je de foto's direct aan familie en vrienden kunt tonen. Voor de rest is vaak de snelheid van het internet te laag (in veel landen slechts 2KB/s) om de foto's in een degelijk formaat op te laden. De foto's opnemen of verkleinen tot 50KB (in jpg) is slechts een gedeeltelijke oplossing, want dit formaat ziet er nog goed uit op scherm, maar is te klein om er goede "papieren" foto's van af te drukken of om ze als dias te projecteren op groot scherm. Vooraleer ik foto's doorstuurde via het internet liet ik mijn toestel een copie maken op kleiner formaat of verkleinde ze met de software op de computers van een internetcafe. Vaak is in internetcafé's ACDSee of Imaging voorhanden. Bemerk ook dat bepaalde sites waar je foto's oplaad (bijvoorbeeld www.imagestation.com) dank zij de kleine lettertjes die je ondertekent, het recht hebben je foto's te gebruiken.
- ontwikkelen onderweg: in vele landen moet je nog niet proberen in fotowinkels een afdruk op fotopapier te verkrijgen. Kleine computerwinkeltjes met een goede printer of een van de vele winkeltjes die naamkaartjes maken kunnen je echter vaak wel helpen. Let op dat je geen misverstanden hebt over de prijs en dat ze niet overdadig veel rekenen voor de werkuren aan de computer (de tijd voor installatie van software en schikken van de foto's op een blad). Je kunt dus een foto die je belooft aan iemand ter plaatse apart laten afdrukken en direct opsturen terwijl je nog onderweg bent.
Toch nog die ouderwetse 35mm camera meedoen ?
Het grootste voordeel van een digitaal toestel is dat je "onbeperkt" foto's kunt nemen omdat ze praktisch niets meer kosten; geen getwijfel meer, gewoon klikken en achteraf de beste foto's uitselecteren ! Ik had echter nog steeds een gewone camera ook mee en heb dat niet beklaagd. De kwaliteit is nog vaak beter, vooral op de volgende punten :
- scherpte : de scherpte van de meeste digitale camera's is voldoende voor een afdruk op postkaartformaat. Voor grotere formaten, afdrukken van details of gebruik voor magazine's zijn "ouderwetse" foto's nog altijd stukken beter.
- belichting : foto's in moeilijke lichtomstandigheden (besneeuwde bergen, sneeuwlandschappen, wolkenformaties, lage zon) leverden niet altijd voldoende contrast op met mijn toestel : een prachtige wolkenformatie werd gewoon volledig wit en contrastloos. In zulke gevallen kun je beter een gewone camera gebruiken.
- inzoomen : de inzoomcapaciteiten van de meeste digitale toestelletjes staan nog niet op punt, controleer zeker de kwaliteit van ingezoomde foto's vooraleer je extra betaalt voor een optische zoom. Een optische zoom is in elk geval stukken beter dan een digitale zoom, die mij redelijk nutteloos lijkt. Met een digitale zoom verlies je immers zoveel aan scherpte dat ze haast onbruikbaar is. Spelen met scherptediepte (bijvoorbeeld voor portretfoto's) is hierdoor niet mogelijk. De 35mm lens van mijn digitaal toestel vond ik ook wat te wijd voor landschapsfoto's, waardoor bergen tot slechts een lijn aan de horizon vervaagden.
Ideeen voor creatief gebruik
Met een digitale camera kun je veel meer doen dan met een gewone camera
- Contact met de lokale bevolking : de sfeer verandert meteen als je direct de foto kunt tonen aan de familie van wie je ze nam, meteen verzamelt het hele dorp (of op z'n minst de rest van de familie) zich om gefotografeerd te worden. Het is erg leuk om de hele dag met de kinderen van een lokale familie op stap te gaan, hen te laten foto's nemen en die 's avonds op de TV te tonen voor de hele familie, een onvergetelijke gebeurtenis.
- Onbeperkt foto's nemen : het grote voordeel van een digitale camera kun je optimaal benutten door continu foto's te nemen en 's avonds rustig de minder goede te deleten om weer wat plaats vrij te maken op je geheugenkaart.
- Internet : je kunt de foto's versturen naar vrienden en familie, op een website zetten, andere reizigers (en hun vrienden en familie) die geen digitaal toestel hebben gelukkig maken met een foto, ...
- Foto's van jezelf nemen : klinkt een beetje zielig, maar is wel makkelijk, gewoon enkele keren klikken en na een tijdje sta je er wel op.
- Geheime foto's nemen : van politieagenten of grensovergangen, druk twintig maal op het knopje van het toestel op heuphoogte terwijl je de hoek wat verandert, een van de foto's zal goed gelukt zijn
- Informatie copieren en opslaan : een tijdstabel van bus of boot, reglement, instructiehandleiding, een zeldzame stafkaart, een kaart met de route van je boot, de huwelijksfoto's van een familie of een mooie postkaart, een interessante passage uit een magazine of boek, de fotopagina van je paspoort, je visum, vliegticket, travellers cheques, ... zijn allemaal zaken waarvan je met je digitale camera een "fotocopie" kunt maken. Je kunt je camera dus gebruiken als een soort "zakscanner" of "zakcopieermachine". Een goede inzoomfunctie op het LCD schermpje van je camera is wel noodzakelijk om de info achteraf te bekijken of raadplegen vanaf de camera, zorg ervoor dat je na het inzomen op het schermpje ook rond kunt bewegen op de foto met de pijltjes en dat hij niet enkel op het midden van de foto kan inzomen. Ik nam van een stafkaart die onvindbaar was, maar uithing in het kantoor van de bergsportfederatie in Georgie, digitale foto's en zoomde op de delen in om de weg te vinden tijdens de trektocht.
- Orientatie : Als je een wandeling in de natuur maakt of in een complex deel van een nieuwe stad terechtkomt, dan kun je op belangrijke orientatiepunten een foto nemen die je achteraf kunt gebruiken om de weg terug te vinden. Je kunt de foto's ook gebruiken om aan iemand anders de weg uit te leggen.