1. Stoppen met werken

1.1. Stoppen met werken
Er zijn 4 mogelijkheden (in België) als je langdurig op reis wil gaan

Tijdskrediet : zie ook www.tijdskrediet.be, de interessantste formule, met aanmoedigingspremie van de Vlaamse gemeenschap erbij krijg je ongeveer 500 euro per maand. Dit systeem is uitermate geschikt voor langdurig reizen. Veel nadelen zijn er niet, behalve dat je voor een vaste periode (veelvoud van 6 maanden) moet intekenen. Als je te vroeg terugkeert is het niet mogelijk direct weer te werken, en langer wegblijven gaat ook niet. Daarenboven had ik het gevoel dat vele reizigers die met dit systeem reisden en een paar weken voor de eerste werkdag thuiskwamen veel last hadden van de postwereldreisdepressie. Na alle verwachtingen die je had over veranderingen na een wereldreis kom je immers thuis terecht in exact dezelfde werksituatie als voordien. Als je wereldreis juist een verademing moest bieden van die al te stresserende job is dit uiteraard niet ideaal.
ontslagen worden : je ontvangt onmiddellijk dopgeld, als je weg bent op wereldreis krijg je uiteraard niets, maar het geld komt weer binnen van zodra je terug bent van je wereldreis. Hou er wel rekening mee dat de periode dat je op wereldreis bent, en dus geen stempelgeld ontvangt, toch wordt meegerekend als werkloosheidsduur bij de berekening van je dopgeld. Conclusie : controleer best eens hoe dit allemaal in elkaar zit en hoeveel je nog zult krijgen bij thuiskomst alvorens te rekenen op deze sociale opvang na de reis. Het bedrag van je dopgeld hangt ook af van hoeveel je verdiende in je vorige job. Sinds 2006 moet je niet meer stempelen in België, dus heb je wellicht meer vrijheid om te reizen.
Hou er ook rekening mee dat je ook als werkloze recht hebt op 20 dagen vakantie. Vrienden of familie zouden kunnen de V aanduiding op je stempelkaart zetten en deze na het einde van de maand in de bus van de uitbetalingskas gooien terwijl jij al lang in warmere oorden vertoeft.

Tip: Als je werkgever weigert je ontslag te geven (en je dus zelf ontslag zou moeten nemen, met geen dopgeld als gevolg), bestaat er een tussenoplossing om dit probleem te omzeilen. Neem dan gewoon toch ontslag op je werk en werk gedurende een maand via een interim bureau ergens waar je wel ontslag krijgt (bijvoorbeeld omdat je maar een contract van bepaalde duur hebt). Je doet er wel best aan deze optie nog eens goed te controleren bij RVA / VDAB, vooral ook omdat de duur van je tweede contract (dat van het interim bureau) niet te lang mag zijn omdat anders je dopgeld zou berekend worden op dit (lagere) loon. Hoelang dit juist is moet je dus eens goed navragen. Ik heb deze optie zelf niet uitgeprobeerd, maar hoorde van reizigers die ze met succes hebben toegepast.
verlof zonder wedde : geen wedde, maar je werkgever betaalt sociale lasten en dergelijke. Meestal staat de werkgever dit niet toe voor langere periodes dan 3 maanden.
zelf ontslag nemen : de minst interessante, je hebt pas na 6 maanden dopgeld en er zijn een paar moeilijkheden op het vlak van sociale zekerheid. Ik vraag me na de reis echter wel af als dit niet een voordeel is dat het bedrag van je dopgeld pas na 6 maanden begint te verminderen. Het bedrag dat je uitbetaald krijgt bij terugkeer van je reis zal dan wellicht hoger zijn dan in het geval van ontslagen worden. Ik kreeg een sterke vermindering van de bijdrage die ik kreeg na 1.5 jaar reizen bij "ontslagen worden".

1.2. Mijn verhaal : ontslagen worden
Omdat het bedrijf waarin ik werkte een KMO (met minder dan 50 werknemers) was en dus (voorlopig nog) niet verplicht loopbaanonderbreking te geven aan zijn werknemers kon ik deze ideale oplossing niet nemen.
Ontslagen worden was de tweede interessantste oplossing. Ik ging als volgt te werk :

Iets meer dan 4 maand (de opzegtermijn op mijn contract als je zelf ontslag neemt) voor de vertrekdatum van mijn wereldreis ging ik bij de baas vragen om ontslagen te worden. Het ging minder gemakkelijk dan ik dacht, hij weigerde eerst, maar bleek dan uiteindelijk toch te overhalen.
Alhoewel mijn wettelijke opzegtermijn als je ontslag krijgt maar 1.5 maand was, spraken we een opzegtermijn van 4 maanden af als dank om te mogen buitengesmeten worden.
Twee dagen later kreeg ik een aangetekende brief toegestuurd waarin mijn onstlag officieel bevestigd werd.
Mijn laatste werkdag ontving ik het officiële C4 document, waarin ik tot mijn goedkeuren bemerkte dat de bedrijfsleider onder 'reden' : 'bedrijfsinterne redenen' had ingevuld; 'herstructurering' had misschien nog beter geklonken, maar is nogal bombastisch voor een KMO.

De volgende dag ging ik naar de H.V.W. (Hulpkas Voor Werklozen) in de gemeente waarin ik ingeschreven ben. Je mag ook naar de uitbetalingsdienst van de A.B.V.V., A.C.V. of A.C.L.V.B. gaan, maar daar moet je lidgeld betalen. Je dient de C4 brief én de aangetekende ontslagbrief voor te leggen. Voor de berekening van het bedrag dat ze gaan uitbetalen willen ze weten als je met andere mensen samenwoont en indien dit zo is, hoeveel ze verdienen (loonfiche voorleggen). Ze gaven me uiteindelijk de stempelkaart C3A met de opdracht mij de 3de en 26ste dag van de maand aan te melden voor een stempeltje in het 'Bosjoenck'.
De 5de (want de 3de was een zaterdag) was het mijn grote dag, maar eerst nog een visumpje afhalen in Brussel. Toen ik rond 11u30 terug in Oostende was en eindelijk dat verdomde 'Bosjoenck' had gevonden bleken de 2 marginalen die zich in de bar van de Scoutsconcertzaal hadden verschanst niet bereid mij een stempel te geven. Het was immers na 10u30 de beurt aan de vrouwen en regels zijn regels. De volgende dag gaven ze mij uiteindelijk in het gemeentehuis de begeerde stempel.
Op het einde van elke maand moet je die stempelkaart indienen bij de H.V.W. en een nieuwe blanco vragen. Als je afreist hoef je eigenlijk niets te melden bij het H.V.W. Vanaf het moment dat zij geen stempelkaarten meer ontvangen van je begint een termijn van maximum 3 jaar te lopen dat je mag wegblijven (info HVW 059/70.31.37).
Binnen de 8 dagen na inschrijving bij de stempeldienst moet je ingeschreven zijn bij de VDAB als werkzoekende. De VDAB zet een datumstempel op je stempelkaart. Als je hiermee te laat bent krijg je geen stempelgeld voor de dagen voorafgaand aan je inschrijving bij de VDAB.
Aan de mutualiteit (CM, info Mr. Desendere 059/55.26.34) hoef je ook niets te melden. Als je 170.000 bruto hebt verdiend in het jaar waarin je vertrekt (2001), dan ben je in orde tot het einde van het volgende jaar (2002). Als je minder dan 170.000 BF hebt verdiend, dan betaal je ongeveer 1000BF per 10.000BF dat je te weinig hebt verdient. Die 170.000 bruto valt eigenlijk best mee, vermits je bij ontslag je volledige vakantiegeld uitbetaald krijgt. Als je terugbent kun je wel best zo snel mogelijk aanmelden bij de mutualiteit met een attest van je werkgever zodat ze de rechten voor 2003 kunnen in orde brengen. Ze ontdekken dit vanzelf ook wel, maar een jaar later. Als je langer dan eind 2002 wegblijft, dan stopt je verzekering en betaal je maximaal 18000 BF als je terugkomt. De lopende betaling aan de mutualiteit van ongeveer 2000BF per jaar laat je best doorlopen. Anders dien je volledig opnieuw ingeschreven te worden in de mutualiteit met een wachttijd van 6 maanden !
Tip: Je kunt bij de mutualiteit een speciaal formulier aanvragen waarop je verklaart minder dan een bepaald bedrag aan inkomsten te hebben gehad tijdens de periode waarvoor je de achterstallige bijdragen moet betalen. Zij kunnen dan die achterstallige betalingen (die snel tot enkele honderden euro's oplopen) kwijtschelden. Voorwaarde is wel dat je in België was gedurende die periode, maar er worden geen bewijzen gevraagd.

2. Stopzetten, opzeggen, opschorten

ten laatste 3 maanden voor vertrek op wereldreis

autoverzekering opschorten. Beter dan opzeggen, want dan begint nadien je Bonus Malus weer in de hoogste, ongunstigste categorie; bij opschorten kun je je Bonus Malus positie behouden.
huishuur opzeggen
werk opzeggen (naargelang je opzegtermijn)

andere zaken die je moet opzeggen voor je vertrekt op wereldreis

telefoonrekening
GSM abonnement opzeggen : voor Proximus vul je een speciaal formulier in dat te vinden is bij een Proximus verdeler. Deze faxt dit formulier dan door. Ze sluiten je "binnen de 15 dagen" af. "Binnen" betekent volgens hen ten laatste na 15 dagen, ik was na 24u al van de buitenwereld afgesloten.
abonnement sportclub opzeggen
gas -en elektriciteitsrekeningen : bij Electrabel-Distrigas is een formulier te krijgen om deze rekeningen over te dragen op de volgende huurder zodat er geen afsluit -en heraansluitkosten zijn. Dit kan online gebeuren.
tijdschriften en krant kunnen eventueel opgeschort worden, alhoewel ik niet weet als dat voor een heel lange termijn mogelijk is.
alle lopende rekeningen die voorgaande zaken automatisch betalen bij de bank laten stopzetten.

3. Reisverzekering Wereldreis

Ik wou het mezelf makkelijk maken : snel mijn verzekering geboekt via het hoofdkantoor op het internet voor een jaar reizen en alles was in orde. Dit bleek achteraf een grote fout te zijn. Ik raad ten stelligste aan je reisverzekering te nemen via een MAKELAAR en NIET via het hoofdkantoor van de verzekeringsmaatschappij. Toen ik tijdens mijn wereldreis in Ukraïne medische problemen had, zong die verdomde lijn van het hoofdkantoor van de verzekering minutenlang "al onze lijnen zijn bezet, ..." en dat terwijl ik 2.5 euro per minuut op voorhand moest betalen voor de telefoonverbinding ! Bijbetalen tijdens een verbinding was niet mogelijk, zodat mijn lijn telkens afsloeg net toen ze eindelijk opnamen. Erg frustrerend vooral als de verzekeraars op het hoofdkantoor dan nog allesbehalve bereid waren om mij te helpen.
Had ik maar mijn verzekering aangevraagd via een persoonlijke makelaar ! Dan had ik gewoon naar hem thuis gebeld en dan had hij mij vriendelijk geholpen en voor mij gepleit bij zijn hoofdkantoor. Zie ook hieronder voor meer info over mijn probleem in Ukraïne en de communicatie met VAB.

3.1. Kostprijs Verzekering Wereldreis
Een reisverzekering als je langdurig op reis gaat is duur. Reken op een bedrag tussen de 14.000 en 20.000 BF per jaar afhankelijk van de verzekeringsmaatschappij. Dit komt omdat een normale jaarformule reisverzekering (die rond de 3000BF kost) slechts geld voor maximum 3 maanden non-stop reizen. Als je langer reist betaal je tussen de 1000 en de 2000BF per maand extra.

3.2. Voorwaarden Reisverzekering Wereldreis
Als je de kleine lettertjes van de verschillende verzekeringen goed leest blijkt immers dat sommige "avontuurlijke sporten", "bergbeklimmen", "ongevallen met tweewielers" of bepaalde landen uitsluiten. Ik vind bij het nemen van een reisverzekering persoonlijk ook het bedrag van "nabehandelingskosten in België" heel belangrijk. Het vliegtuig terugnemen naar België lijkt mij niet zo duur, maar als je thuis een maand in het ziekenhuis moet liggen kan dat veel hoger oplopen.
Wegwijzer Reisinfo (www.wegwijzer.be) heeft een mooi vergelijkend overzicht gemaakt tussen de verschillende mogelijkheden van reisverzekeringen.

3.3. Mijn keuze : VAB Europech Reisverzekering
Ik koos uiteindelijk voor de verzekering van VAB-Europech omdat ze enerzijds de goedkoopste waren en anderzijds bovenstaande uitsluitingen niet hadden. VAB-Europech, Pastoor Coplaan 100, 2070 Zwijndrecht, T 03/253.61.30, 03/253.61.04, F 03/253.61.42, europech@vab.be, www.vtb-vab.be, noodnummer : T 070/344.666, F 03/252.69.58, Telex 71395. De polis van de verzekering wordt automatisch voor een jaar verlengd tenzij je via aangetekend schrijven ten laatste 3 maanden op voorhand deze opzegt. Ik betaalde 12.350BF voor een jaar non-stop reizen. Het basisbedrag is 2.350BF, de toeslag per maand dat je langer dan de 4 maanden wegblijft die gedekt zijn door het basisbedrag is 1.250.
Jammer genoeg heb ik geen goede ervaring met deze VAB verzekering. Toen ik in Ukraïne vast zat met een serieuse overbelasting van mijn knie een repatriatie aanvroeg, bleek dit stukken moeilijker dan verwacht. Het telefoonsysteem in Ukraïne was verschrikkelijk slecht en heel duur (3 euro per minuut, vooraf te betalen) en het was dan ook verschrikkelijk om telkens 5 (voorafbetaalde) minuten op het VAB noodnummer te moeten luisteren naar "alle lijnen zijn bezet" vooraleer een antwoord te krijgen. Ze eisten ook met een Engelstalige dokter te spreken, wat erg moeilijk is in Ukraïne (en daarenboven was er geen telefoon in het ziekenhuis !), en toen ik uiteindelijk een jonge dokter bereid kreeg in het Engels mijn situatie uit te leggen vond VAB dat deze niet voldoende gegevens had verschaft. In het ziekenhuis van Odessa, waar ze weigerden foto´s te nemen en niet beschikten over een scanner, stelde de enige specialist van de stad door wat te voelen aan mijn knie vast dat ik artrose had (een volledig foute diagnose, zoals ook achteraf bleek, ik had wel degelijk een zware overbelasting na een bergtocht) en dit was voor VAB voldoende om te stellen dat mijn knieblessure (die ik tijdens een trektocht had opgelopen) een voorbestaande situatie was en dus niet onder hun verzekering valt. Uiteindelijk heb ik zelf mijn hele repatriatie moeten regelen en betalen na meer dan een week te hebben verloren met over en weer gebel en gefax met VAB.

3.4. Mutualiteit bij het vertrekken op Wereldreis
Je mutualiteit kan je enkel van nut zijn binnen Europa. Als je hun reisverzekering eens goed bekijkt is deze trouwens ook maar heel beperkt, max. 200.000BF en voor wereldreizen die niet langer dan 3 maanden duren. Een voorbeeld is Eurocross van www.cm.be, oostende@cm.be, noodnummer T 02/272.09.00 (24/24), F 02/270.03.05, telex 22060 muteur b, assistance@eurocross.be.

3.5. Bagageverzekering Wereldreis
Een bagageverzekering voor een wereldreis lijkt mij niet nuttig. Je moet een aankoopbewijs kunnen voorleggen en een aangifteformulier van de politie en dan lang wachten op uitbetaling. Daarenboven is het bedrag dat je terugbetaald krijgt per voorwerp beperkt, is er een vrijstellingsbedrag dat niet betaald wordt en vermindert volgens hen de waarde van je bagage na een aantal jaar heel snel in waarde. Als het voorwerp dus een paar jaar oud is of als je het aankoopbewijs niet meer hebt, moet je niet echt veel verwachten. Bagageverzekeringen zijn ook duur. Als je echt voor een serieus bedrag splinternieuwe bagage hebt gekocht kan het misschien wel nog de moeite lonen.

4. Belangrijke documenten Wereldreis

Laat een copie van alle nuttige documenten bij ouders of vrienden achter. Bij verlies of diefstal tijdens je reis kunnen deze dan doorgefaxt of opgestuurd worden. Via www.xoip.be of www.efax.com kun je een faxnummer aanvragen dat faxen naar je email doorstuurt. Het kan ook nuttig zijn een ingescande versie van deze documenten op een virtuele harde schijf (http://briefcase.yahoo.com) te zetten zodat je ze zelf kunt downloaden indien nodig. Het "scannen" van bijvoorbeeld visa kun je ook vlot onderweg doen door er een foto van te nemen met een digitaal fototoestel.

Internationaal rijbewijs : Aan te vragen in gemeentehuis. Je kunt het onmiddellijk mee krijgen als je geluk hebt. Kost ongeveer 10 euro, 1 pasfoto vereist. Buiten Europa is je Europees rijbewijs immers vaak niet geldig. Ik was niet van plan onderweg met de auto te rijden, maar toen in de Emiraten de hotels zo duur waren (meer dan 100$ per nacht) kwam het uiteindelijk goedkoper uit om samen met een andere reiziger een auto te huren en in de auto te slapen.
Internationaal paspoort : Je internationaal paspoort moet voor bijna alle landen nog tenminste 6 maanden geldig zijn als je het land binnenkomt. Je doet er best aan een nieuw paspoort aan te vragen dat 5 jaar geldig is (de aanvraag duurt minstens 2 weken). Je zult immers veel plaats voor visa en stempels nodig hebben. Als je paspoort vol is kun je in een Belgische ambassade onderweg proberen een nieuw paspoort te verkrijgen maar met alle beveiligingen die er tegenwoordig op moeten kan het lang duren denk ik en geven ze wellicht slechts een voorlopig document waarmee je thuis raakt en daar een nieuw paspoort kunt aanvragen. Beter vermijden van in die situatie terecht te komen dus. Het gratis extra paspoortboekje waarvan ik nog gebruik kon maken (ik verkreeg het na een uurtje wachten in de Belgische Ambassade in New Delhi) werd in april 2002 afgeschaft. Als je echt veel landen gaat bezoeken kan het interessant zijn om een "business paspoort" aan te vragen. Dit kost wel extra duur (250 euro ipv 85 euro), maar je hebt er wel de mogelijkheid om een dubbel dik paspoort te krijgen (als je het vraagt): 64 pagina's voor visa ipv de gebruikelijke 32 pagina's.

Tip: Vermijd dat je paspoort te snel vol staat door aan douaniers te vragen hun stempel op een pagina te zetten waar reeds stempels staan. Wijs zelf aan waar je de stempel wil hebben zodat je zoveel mogelijk blanco pagina's vrij houdt voor je visa. Als je de stempels zo wat schikt kunnen er heel wat op een pagina. Elk visum dat je koopt heeft immers een blanco pagina nodig. Als je gewoon zou toelaten dat elke douanier zomaar zijn stempel zet waar hij wil, dan ga je al spoedig met heel wat pagina's met slechts één stempel zitten, die allemaal onbruikbaar zijn voor een nieuw visum. Ik nam in nood van ruimte en in een land waar geen Belgische ambassade was, noodgedwongen een visumsticker van een land dat ik reeds bezocht had weg uit mijn paspoort om plaats te maken voor een nieuw visum. Deze werkwijze is echter illegaal en totaal niet aan te raden. De lijm die overbleef van de visumsticker in mijn paspoort werd elke dag vuiler en toonde dus elke dag beter de plek waar het visum had gestaan. Ik zat er dan ook wat mee in om voor "vervalsing" betrapt te worden en was pas gerustgesteld eenmaal een andere visumsticker er was bovengekleefd.
Visa en uitnodigingen : Het is een moeilijke keuze : alle visa in België kopen of eerder onderweg kopen. Vermits de meeste visa toch maximum 6 maanden geldig zijn, gaat het toch enkel over de eerste landen die je bezoekt. Ik zou achteraf gezien niet meer zoveel visa in België kopen, een visum onderweg aankopen duurt 3 dagen, maar je krijgt er wel heel wat meer flexibiliteit in de planning van je reisroute voor in de plaats. Bekijk wel vooraf in welke landen er geen ambassade is of waar het visum moeilijk of erg duur te krijgen is. Voor landen waar een uitnodigingsbrief vereist is, zorg je best dat je op voorhand al contact hebt gelegd met een plaatselijk reisagentschap, zodat je de voorwaarden en het emailadres kent waarmee je aan die uitnodigingsbrief kunt geraken. Begin vroeg genoeg (2 maanden voor je het land wenst binnen te trekken) met het aanvragen van een uitnodigingsbrief.
Aankoopbewijs Travellers Cheques : heel belangrijk om verloren/gestolen cheques te vervangen.
Lijst met adressen en telefoonnummers van vrienden en familie
Lijst met rekeningnummers en andere

5. Volmachten Wereldreis

Omdat de thuisblijvers (ouders, familie of vrienden) terwijl je op wereldreis bent in geval van noodzaak aan je administratie zouden kunnen, moet je aan volgende zaken denken :

Verkiezingen : Er worden enkel volmachten uitgeschreven tijdens de verkiezingsperiode. Je kunt de verkiezingsbrief ook laten opsturen via Diplomatieke koffer, aangename kennismaking met de expats. Er waren geen verkiezingen tijdens mijn afwezigheid. Achteraf gezien zou ik mijn ouders eventueel die blanco volmachtbrief poste restante laten opsturen en die ondertekend terugsturen.
Auto : Volmacht om met je auto te mogen rijden. Ik veronderstel dat dit ook een zelfgeschreven brief is waarvan je de handtekening moet laten wettigen in het stadhuis zoals de volmacht voor belastingbrief. Mijn auto stond op blokken (om de ophanging niet te verslijten) in een garage en werd elke maand door mijn vader gestart. Na een groot onderhoud bij thuiskomst was hij weer volledig de oude.
Bank : De banken hebben een formulier waarop je zelf en de personen aan wie je volmacht geeft moeten tekenen. Citibank vereiste dat de personen die volmacht kregen zich ook persoonlijk in het kantoor gingen aanmelden voor het tekenen van de volmacht. Mijn ouders hadden een volmacht voor mijn rekeningen en dat bleek achteraf gezien wel nuttig voor het regelen van een aantal bankzaken, bestelling van nieuwe bankkaart en regelen van problemen.
Belastingbrief : Een specifiek 'volmachtformulier' om je belastingsbrief te mogen invullen bestaat niet. Je moet zelf een brief schrijven waarin je verklaart een volmacht te geven en met deze brief naar het stadhuis gaan om je handtekening te laten wettigen. Achteraf gezien lijkt me dit allemaal nogal omslachtig. Vermits mijn thuisadres op dat van mijn ouders stond kwam de belastingbrief ook bij hen toe. Zij hebben die op de aanwijzigen die ik hen via email gaf ingevuld en er een krabbel onder gezet die een beetje op de mijne lijkt.
Aangetekende zendingen. Probleem is dat deze volmacht ook betrekking heeft op het ontvangen Postcheques en daarom nogal omslachtig administratief is. Er wordt een formulier ter beschikking gesteld door de Post waarop volmachtgever en volmachtnemer moeten tekenen. De administratieve rompslomp is dat het gemeentebestuur de handtekeningen moet wettigen en dat er een posttaks is per aangewezen persoon en per jaar of gedeelte van een jaar moet betaald worden. Het leek mij allemaal een beetje te omslachtig. Uiteindelijk zijn er geen aangetekende brieven gekomen in de anderhalf jaar dat ik van huis weg was.