- veiligheid : dronkenschap is een groot probleem en schijnt vooral in het westen gevaarlijk te zijn. Zolang je je mond niet opendoet in Kyzyl denkt iedereen dat je een Rus bent en kun je incognito rondlopen.
LP overdrijft wel als ze zeggen dat je na 19u best binnenblijft in Kyzyl, zo erg is het nu ook weer niet, alhoewel Tuvaanse dronkelappen van de aggresievste zijn die ik ooit heb gezien. Over West-Tuva is iedereen het eens dat het er gevaarlijk is en volloopt met zatlappen met zelfgemaakte wapens.
- Voor meer informatie over reizen in Rusland, zie de Reisgids Rusland.
- het binnenland : grote stukken en zelfs "toeristische" plaatsen zijn extreem afgelegen (uren en uren over slijkerige wegen of zandpaden) en niet bereikbaar met openbaar vervoer, ook liften is praktisch onhaalbaar omdat er bijna geen verkeer is (een auto om de 2 uur ?). Je zult dus een UAZ busje of jeep moeten charteren : 200R/u rijden incl benzine en chauffeur.
- Mongools consulaat : er is een splinternieuw en vriendelijk Mongools consulaat in Kyzyl naast het Russische stadium (zoek de vlag), consul spreekt Spaans, 25$ voor 1 entry/20d en 50$ voor 2 entry/30d; klaar op 2 dagen, dubbele prijs als je directe aflevering wil, open ma-do 10-1630 met eetpauze; vrij 10-13, T 10445. Binnenkort zou een grens tussen
Tuva en Mongolie opengesteld worden voor buitenlanders. Voorlopig is de grens gesloten voor buitenlanders, Mongoolse consul wil zonder problemen Mongoolse permit afleveren, maar Mr. Elizarov van het OVIR die eerst een Russische permit voor die grensovergang moet leveren weigert dit te doen. Hopelijk is de grens binnenkort volledig open zodat je die permits niet meer nodig hebt. Voor meer informatie over reizen in Mongolië, zie de Reisgids Mongolie.
- tourismebureau : er is een splinternieuw toerismebureau in het gebouw tegenover het theater, ze hebben een boekje met een lijst van prijzen en adressen van hotels en restaurants en toeristische organisaties en tours in Tuva, heel interessant, spreken goed engels, mineconom@tuva.ru, T 39422-35109.
- internet informatie : de beste website over Tuva is ongetwijfeld www.fotuva.org
- travel agency : er is 1 overprijsd travel agency in Tuva : asiatur@tuva.ru
- feesten : het Dembildei festival 27/6-30/6/2002 van keelzangers was de moeite omdat het samen viel
met de 40ste verjaardag van Khoomei zanger Kongar-ol Ondar, die de organisatie op zich nam. De volgende uitgave zal verzorgd worden door het Khoomei center. De eerste week van juli, vlak na Dembildei, is er een vierdaags muziekfestival in Chadaan, Westerse gasten krijgen gratis overnachting in yurts en eten als ze jurylid willen zijn. Chadaan is niet zo veilig.
- Khoomei center : je kunt zelf leren keelzingen in het Khoomei center, contacteer directeur Zoya Kyrgys, kyrgys@tuva.ru, T 394-22-33424, hun tolk Engels/Russisch is Konstantin Khlynov, costa@tuva.ru (jammer dat ze geen Tuvaan hebben gekozen als tolk). Er worden privelessen gegeven door bekende zangers; voor een topzanger betaal je 30$ per uur, maar je kunt ook een goede oude leermeester al vinden voor 50R/uur. Het telefoonnummer voor Dembildei in 2002 was : T 394-22-11990
- lokaal transport : vanuit Kyzyl zijn er bussen naar Chandagaiti, Teeli, Ak Doboeral, Chadan, Aarchan, Sarug Sel, Bure Bay Choob, Xol, Usinsk, Baj Chool en Erzin
- geld : travellers cheques kunnen enkel gewisseld worden in de Sberbank. In de OBK bank is een (werkende !) ATM Cirrus/VISA; 2% commissie, max 2000R per afhaling (gewoon opnieuw je kaart insteken als je meer wil).
- internet : is een probleem, de connectie is heel langzaam en valt soms voor enkele dagen uit, er zijn 3 PCs in het postkantoor aan 1R/min en 1 PC in het Business Centre in Hotel Odugen aan 50R/u + extra kost 15R/MB dat je downloadt. Ter hoogte van halte Agentstva (bus 6, 15 vanaf teatr) is een modern computercenter Dialog met CD-writer.
- tent : op de markt zijn iglo-tenten te koop voor 1000R, wellicht niet erg waterdicht.
- hotel - hotels 1 : hotel Mongulek : zit vol prostituees en is nogal smerig, 224/single, 250/double, niet aan te raden, prijs niet zo goed in vergelijking met wat je ervoor krijgt bij
de andere
- hotel - hotels 2 : yurtenkamp Djoguran, T 39422-34421 en 38900 (Arthur), een tiental heel propere 2 persoonsyurten langs een rustig gelegen bocht in de Yenisey, je kunt er rustig zwemmen, open 1juni-1sept, Arthur spreekt Engels, lekker eten, op 18km van Kyzyl via afslag langs de weg naar Karachak. Taxi zou 100R kosten, maar het is beter te reserveren en je gratis te laten oppikken in Kyzyl. Prijs : 20$ met ontbijt, 25$ met 3 maaltijden; inclusief vervoer naar Kyzyl. Je kunt ook hun (Engelssprekende) gidse contacteren via email : chodura@rambler.ru
- restaurants : het beste restaurant is de Chinees in het Theatergebouw, maar vraag wel als er gas en elektriciteit is, want ze durven het zelf niet te bekennen als er technische problemen
zijn en flansen dan iets heel slechts in elkaar of vertellen je na 2 uur dat er geen eten is. Als alle technische aspecten in orde zijn kunnen ze heel lekker eten bereiden. Op de markt is een wat weggedoken shashlik stand (shashlik 30R, plov 20R). Het Khoomei center heeft een kleine refter met dagschotels (20R, eten Ok, kom vroeg anders is het eten al op, open 11-13.30). Op het tweede verdiep van de blauwe overdekte markt is ook een goed resto.